Şoförlerin çalışma süreleri. Güzergahtaki molalar
Profesyonel şoför, her çalışan gibi, molaların haricinde, çalışmaya ara verme hakkına da sahiptir. 561/2006 sayılı yönetmeliğin 7. maddesine göre her şoförün, maksimum 4,5 saat araç kullandıktan sonra en az 45 dakika mola verme hakkı bulunmaktadır. Bu kuralın uygulanıp uygulanmadığını ITD ve İş Müfettişliği denetlemektedir. Bu kurumların denetimleri ciddiye alınmalıdır çünkü bu kuralla ilgili ihlallere oldukça caydırıcı cezalar verilmektedir. Bu nedenle, bu molaların geçirileceği park yerlerinin mümkün olduğunca erkenden bulunması tavsiye edilir.
Polonya’da ve diğer Avrupa Birliği ülkelerinde ağır ticari araçlar için park yeri bulmak oldukça zordur. Bu da şoförlerin mesai sürelerini uzatmalarına neden olmaktadır. Malların hedeflerine zamanında ulaşmaları önemlidir ancak şoförler, boş park yeri ararken oldukça fazla zaman kaybetmektedirler. Park yeri bulamayan bazı şoförler araçlarını park yasağı bulunan yerlere, örneğin yol ve otoban kenarlarına park etmektedirler. Bilindiği üzere, ağır ticari araçlar öyle her yere park edilemez çünkü malın çalınması veya hasar görmesi halinde nakliyatçıya sorumluluk yüklenmektedir.
Dolayısıyla ortaya absürt bir durum çıkmaktadır. Uygun bir park altyapısı bulunmamasının cezasını ağır ticari araç şoförleri çekmektedir. Ancak bu durum illegal değildir maalesef. Mahkemeler ve denetim kurumları, güzergahın uygun bir şekilde planlanması ve planlama sırasında öngörülemeyen olayları göz önünde bulundurmanın nakliyat şirketlerinin ve şoförlerin sorumluluğu altında olduğunda hemfikirdirler. Bu nedenle nakliyat şirketleri ve şoförlerin bütün kanun ve yönetmeliklere uymaktan başka çıkar yolları yoktur.
Araç park halindeyken dinlenme
Bu göz önünde bulundurulduğunda, güzergahı planlarken riskleri hesaba katmanız önerilir. Ağır ticari araç için uygun bir park yerini aramaya, planlanan moladan en az bir saat önceden başlamak gerekmektedir. Hafta sonu ve bayram tatillerinden önce, trafiğin yoğun olduğu zamanlarda bu işleme daha da erken başlamakta yarar vardır. Eğer mümkünse park yeri rezervasyonu yapılmalıdır.
Güzergah planlama işleminin bütün standartlara uygun olarak ve olanakları kullanarak gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Şoförlerin molalarının tamamını tek bir duruşta gerçekleştirmeleri zorunlu değidir. Molanın iki etapta gerçekleştirilmesi mümkündür. Bu durumda ilk molanın en az 15 dakika, ikinci molanın ise en az 30 dakika olması gerekmektedir.
Dikkat! Bu sıra önemlidir. Bunun yanı sıra, iki etaplı molaların, 30 dakikalık molanın en fazla 4,5 saatlik sürüş süresinin sonunda bulunacak şekilde planlanmaları gerekmektedir.
İş molası ve sürüş molası
Şoförlerin çalışma sürelerini düzenleyen mevzuata göre en fazla altı saatlik çalışma sonrasında mola verilmelidir. Kesintisiz sürüş durumunda ise bu süre 4,5 saattir. Şoförün çalışma süresinin tamamı araç kullanarak geçtiyse ilk olarak iş molası verilmelidir. 45 dakikalık sürüş molası, zorunlu iş molası olarak kabul edilmektedir. Bu mola tek seferde gerçekleştirilebileceği gibi 15 ve 30 dakikalık iki molaya bölünmesi de mümkündür.
Ancak, şoför araç kullanmanın yanı sıra mesai süresine dahil edilen başka işler de yapıyorsa, durum daha farklıdır. Böyle durumlarda, altı saatlik süre, şoförün araç sürme haricinde başka işleri yapmaya başladığı an başlamaktadır. Buna örnek olarak, ağır ticari aracı teslim alacağı yere şoförün kendi binek arabasıyla dört saat boyunca gittiği ve ağır ticari aracı teslim aldıktan sonra iki saat yol gittiği durum verilebilir. Bu durumda şoför altı saat çalışmış olarak kabul edilmektedir. Şoför iş molası vermelidir. Bu durumda bu iş molası aynı zamanda sürüş molası olarak kabul edilecektir. Daha uzunsa, sürüş molasının bir bölümü olarak kabul edilebilir.