Czas pracy kierowcy ciężarówki – ile wynosi dobowy i tygodniowy czas pracy, taryfikator kar i poradnik, jak ich unikać

W obszarze czasu pracy kierowców zawodowych krąży wiele błędnych przekonań i opinii. Nie ma w tym nic dziwnego, jeśli zważymy na to, jak liczne obostrzenia i wymogi prawne go regulują. Najgorzej, kiedy brak odpowiedniej wiedzy na ten temat skutkuje słoną grzywną. Przeczytaj ten poradnik i zapoznaj się z najważniejszymi aspektami czasu pracy kierowców, wysokością grzywien i legalnym sposobem, jak ich unikać.

Liczne nieporozumienia kierowców wynikają często z tego powodu, że ich czas pracy reguluje odrębna ustawa, a nie Kodeks Pracy. Należy pamiętać, że do czasu pracy zalicza się nie tylko prowadzenie pojazdów, ale również czynności wykonywane podczas załadunku i rozładunku, prace związane z serwisowaniem pojazdów i formalnościami administracyjnymi, a także wykonywanie przerw.

Do czasu pracy nie zaliczamy natomiast nieusprawiedliwionych postojów czy dobowego nieprzerwanego odpoczynku.

Dobowy czas pracy kierowcy ciężarówki

Dobowy (dzienny) czas kierowania pojazdem nie może przekraczać 9 godzin. Może być natomiast przedłużony dwa razy w tygodniu do 10 godzin. Decyzję o tym, czy jazda ma być przedłużona, podejmuje sam kierowca.

Uwaga: pracodawca ma prawo do zaplanowania dłuższego czasu pracy (do 10 godzin), jeśli istnieje taka potrzeba w realizacji dostawy ładunku.

Po 4,5 godzinach jazdy trucker musi wykonać 45-minutową przerwę, która może być rozłożona na 15 oraz 30 minut.

W ciągu doby kierowcy należy się 11 nieprzerwanych godzin odpoczynku. Może on być podzielony na dwa mniejsze: 3 i 9-godzinny. Skrócona dobowa pauza wynosi 9 godzin, ale można ją zrobić 3 razy pomiędzy dwoma tygodniowymi okresami odpoczynku.

Uwaga: zgodnie z art. 4 pkt. i) Rozporządzenia (WE) nr 561/2006 “tydzień” oznacza okres od godz. 00.00 w poniedziałek do godz. 24.00 w niedzielę.

Tygodniowy czas pracy kierowcy ciężarówki

Łączny czas pracy w ciągu tygodnia nie może przekroczyć 56 godzin. Ten okres ograniczony jest odpoczynkami tygodniowymi. Po 6 24-godzinnych okresach  kierowcy przysługuje odpoczynek w postaci co najmniej 45 godzin (czas pomiędzy dwoma tygodniowymi odpoczynkami nie może trwać dłużej niż 6 razy po 24 godziny).

Uwaga: w ciągu dwóch kolejnych okresach tygodniowych odpoczynku drugi z rzędu może zostać skrócony do minimum 24 godzin. Trzeba go jednak nadrobić jednorazowym odpoczynkiem przed zakończeniem trzeciego okresu tygodniowego od tygodnia, kiedy odpoczynek został skrócony.

Czas pracy kierowców w podwójnej obsadzie

Transport ładunku może być wykonywany przez dwóch kierowców, czyli w tzw. podwójnej obsadzie. W danym przypadku maksymalny czas trwania jazdy może trwać 30 godzin, jednak w tym czasie każdy z kierowców musi wykorzystać 9 godzin kierowania środkiem transportu i 9 godzin odpoczynku. Istnieje też opcja wykorzystania po 10 godzin dwa razy w tygodniu.

Kary za naruszenia czasu pracy i sposoby na ich uniknięcie

Wyszczególniona lista kar za naruszanie czasu pracy znajduje się w Taryfikatorze kar dla kierowców ciężarówek. Należy zwrócić też uwagę na nowelizację ustawy o transporcie drogowym, która przewiduje grzywny za przekroczenie dopuszczalnego dobowego,10-godzinnego czasu pracy nocą – 50 zł za przekroczenie do 3 godzin oraz dodatkowe 100 zł za każdą kolejną godzinę.

Warto zaznaczyć, że prawo przewiduje zwolnienie kierowców od obowiązujących norm dotyczących czasu pracy. Określa to art. 12 Rozporządzenia (WE) nr 561/2006, dzięki któremu można również uniknąć grzywny.

Artykuł 12 Rozporządzenia (WE) nr 561/2006

“Pod warunkiem, że nie zagraża to bezpieczeństwu drogowemu oraz umożliwia osiągnięcie przez pojazd odpowiedniego miejsca postoju, kierowca może odstąpić od przepisów art. 6–9 w zakresie niezbędnym dla zapewnienia bezpieczeństwa osób, pojazdu lub ładunku. Kierowca wskazuje powody takiego odstępstwa odręcznie na wykresówce urządzenia rejestrującego lub na wydruku z urządzenia rejestrującego, albo na planie pracy najpóźniej po przybyciu do miejsca pozwalającego na postój”, – brzmi artykuł 12 Rozporządzenia (WE) nr 561/2006.

W praktyce to oznacza, że każdy kierowca – w sytuacji uzasadnionej – może świadomie złamać prawo i zostać zwolniony z odpowiedzialności. Wbrew pozorom, takie sytuacje zdarzają się bardzo często, na przykład w czasie wypadku drogowego, braku wolnego miejsca postojowego na parkingu czy awarii pojazdu.

Uwaga: ważne, by powodem skorzystania z prawa wydłużenia czasu jazdy była prawdziwa chęć zapewnienia bezpieczeństwa uczestnikom ruchu drogowego. Nie można korzystać z artykułu 12 bez uzasadnionej przyczyny!